Tổng thể về sàn giao dịch tiền điện tử cho người mới từ A – Z.

Sàn giao dịch tiền điện tử là gì?

Cũng như các tài sản tài chính khác, anh em cũng sẽ lên sàn giao dịch để mua bán bitcoin và các loại tiền điện tử khác. Cụ thể hơn, sàn giao dịch tiền điện tử là một thị trường giao dịch online, nơi anh em có thể mua và bán tất cả các loại tài sản crypto mà sàn đó có.

Phân loại sàn giao dịch tiền điện tử

Có hai loại sàn giao dịch chính trong ngành crypto mà anh em thường hay sử dụng:

Sàn giao dịch tập trung – CEX

Sàn tập trung (CEX – Centralized Exchange) là sàn giao dịch được quản lý bởi một bên thứ 3, có thể là công ty hoặc tổ chức chủ sàn. Bên thứ 3 này sẽ đứng ra kiểm soát và làm cầu nối để trao đổi các tài sản crypto, điều này có nghĩa là mọi tài sản Crypto bạn nạp vào tài khoản trên sàn đều được quản lý và kiểm soát bởi công ty, tổ chức.

Để có thể thực hiện giao dịch trên các sàn CEX, anh em phải tạo tài khoản có ID và password để đăng nhập nhằm tuân theo qui định KYC (Know your customer – Xác minh danh tính) của chính phủ.

Ưu điểm:

• Giao diện và trải nghiệm người dùng tốt với nhiều tiện ích và tính năng, giúp anh em mới trade dễ sử dụng.
• Tốc độ xử lý nhanh.
• Tính thanh khoản cao.
• Tốc độ giao dịch nhanh.

Nhược điểm:

• Phải đặt niềm tin và phụ thuộc vào bên thứ 3.
• Phải chuyển tiền lên ví sàn và sàn sẽ kiểm soát 100% tài sản crypto của anh em.

Sàn giao dịch phi tập trung – DEX

Sàn phi tập trung (DEX – Decentralized Exchange) là loại sàn giao dịch tiền điện tử được xây dựng và hoạt động một cách phi tập trung trên nền tảng Blockchain. Sàn DEX cho phép việc giao dịch mua bán được diễn ra ngang hàng ngay trên mạng lưới Blockchain mà không cần thông qua bất kỳ tổ chức trung gian nào.

Khi giao dịch trên các sàn DEX, người dùng có thể thực hiện mua bán và trao đổi đồng coin ngay trên ví của họ mà không cần phải chuyển lên sàn, việc cần làm chỉ là import ví vào sàn mà thôi, và chỉ khi người dùng cấp phép thì giao dịch mới được diễn ra. Private key của ví sẽ do người dùng nắm giữ.

Ưu điểm:

• Không phụ thuộc vào bên thứ 3, anh em liên kết sàn với ví crypto riêng của anh em nên có quyền kiểm soát 100% tài sản của mình.
• Coin/Token đa dạng, được niêm yết dễ dàng hơn.
• Giao dịch ẩn danh.
• Độ bảo mật giao dịch cao.
• Phí giao dịch thấp.

Nhược điểm:

• Chưa cho phép giao dịch các loại tiền tệ pháp định do nhà nước cung cấp như USD, Bảng Anh….
• Khối lượng giao dịch chưa lớn.
• Tối độ giao dịch thấp.
• Tính thanh khoản thấp.
• Không có khóa riêng trong ứng dụng.
• Mức độ rủi ro của các coin trên sàn cao hơn.

Sự khác nhau giữa CEX và DEX

Sự khác biệt CEX và DEX được thể hiện thông qua 4 tính năng trong bảng tóm tắt dưới đây:

Minh sẽ trình bày cụ thể sự khác nhau giữa CEX và DEX:

Quyền kiểm soát quỹ:

• CEX: Kiểm soát hoàn toàn tài sản gửi vào ví sàn, tức là sổ lệnh và quyền lưu ký của anh em đều do quản lý sàn kiểm soát.
• DEX: Giao dịch trực tiếp với các trader khác mà không cần thông qua một máy chủ trung tâm. Không có bên thứ 3 tập trung sở hữu sổ lệnh và quyền lưu ký. Do đó, tài sản điện tử là do anh em và các bên tham gia DEX kiểm soát.

Tính ẩn danh:

• CEX: Gần đây, các quy định mới của chính phủ yêu cầu các sàn CEX tuân thủ luật KYC (Know your customer – Định danh khách hàng) và AML (Anti Money Laundering – chống rửa tiền) nghiêm ngặt. Vì vậy khi giao dịch trên CEX, anh em cần xác thực danh tính một phần nào đó tùy vào qui định của sàn. Ví dụ: Binance sẽ yêu cầu anh em gửi số điện thoại, hình ID,…
• DEX: Vì trên DEX không thông qua bên thứ 3 nên việc trao đổi ẩn danh là hoàn toàn có thể thực hiện được.

Trung gian:

• CEX: Khi anh em giao dịch trên sàn tập trung, mọi giao dịch của anh em phải được bên sàn xác thực xác thực và cấp quyền. Nói nôm na, CEX có thể coi là một trung gian chuyên cung cấp các dịch vụ trao đổi mật mã đáng tin cậy.
• DEX: Anh em giao dịch hoàn toàn dựa vào một hệ thống bao gồm nhiều node vận hành, không cần phụ thuộc vào một bên trung gian.

Số lượng tài sản:

• CEX: Dự án muốn list token thường phải trả một khoản phí nhất định, điều này làm các dự án mới đôi khi cũng không có đủ ngân sách để list sàn. Nên có thể nói, tài sản giao dịch trên CEX thường ít hơn DEX.
• DEX: Dự án có thể list token miễn phí, cũng không đòi hỏi thủ tục gì, nên đây là con đường dễ nhất để các dự án mới list token, giúp người dùng có thể giao dịch sớm nhất có thể.

05 tiêu chí cần lưu ý khi chọn sàn giao dịch Crypto

KYC & AML

KYC là viết tắt của Know Your Customer – biết về khách hàng của bạn hay Thấu hiểu khách hàng. Đây là quá trình thu thập thông tin nhận dạng có liên quan tới khách hàng của một dịch vụ nào đó. Các thông tin cơ bản thường được thu thập là ảnh chân dung, số chứng minh thư, Passport, địa chỉ,… Mục đích của quá trình KYC là việc loại bỏ những người không đủ tiêu chuẩn khỏi việc sử dụng một dịch vụ nào đó. Với mỗi đơn vị khác nhau, các tiêu chuẩn này có thể khác nhau.

AML là viết tắt của Anti Money Laundering – chống rửa tiền. Đầu tiên hãy nói về rửa tiền. Rửa tiền là hành vi che giấu khoản tiền kiếm được một cách bất hợp pháp, để khiến cho nguồn thu tiền “có vẻ” hợp pháp. Vậy chống rửa tiền là các quy định được đưa ra để ngăn chặn việc tạo ra thu nhập từ những hành vi bất hợp pháp như tham nhũng, buôn lậu, ma tuý,..

Các sàn giao dịch khác nhau sẽ tuân thủ các luật và quy định khác nhau. Một số sàn CEX yêu cầu KYC và AML khá phức tạp và gắt gao, yêu cầu người tham gia phải gửi thông tin cá nhân về bản thân trong quá trình tạo tài khoản.

Lý do người dùng cần quan tâm đến việc này là do KYC sẽ gửi thông tin đến sàn. Nếu sàn uy tín thì không có nhiều rủi ro, nhưng lỡ gặp sàn scam, thì thông tin này sẽ bị bán ra bên ngoài và có thể gây ảnh hưởng đến người dùng.

Tìm hiểu thêm về tầm quan trọng của KYC & AML cũng như các tips để dễ dàng KYC thành công ngay!

Độ uy tín của sàn

Uy tín ở đây được thể hiện thông qua việc giải quyết khiếu nại, nạp rút,…

Nếu sàn giải quyết khiếu nại chậm trễ, hay gần như không bảo vệ được quyền lợi người dùng, thì tốt nhất đừng để sàn vào danh sách ưu tiên.

Ngoài ra, anh em thử tìm kiếm trên google là sàn anh em chọn kèm với cụm từ “lừa đảo” để xem có bất cứ sự khiếu nại nào không? Bên cạnh đó, anh em cũng nên xem xét các điều khoản và điều kiện của từng nền tảng để xem có yếu tố gì không phù hợp.

Tuy nhiên với một người mới, lời khuyên là anh em nên trade trên các sàn lớn đã có uy tín trong cộng đồng crypto.

Đọc thêm: Top 6 sàn giao dịch Bitcoin, Crypto uy tín trên Thế giới

Tính thanh khoản

Khối lượng giao dịch càng cao, giao dịch cho một cặp coin/token càng có tính thanh khoản lớn. Điều này giúp anh em hoàn thành các giao dịch nhanh hơn, dễ dàng hơn và không phải đối phó nhiều với sự biến động giá.

Một cách khác để đánh giá thanh khoản của sàn là kiểm tra các trang web của bên thứ ba cung cấp loại dữ liệu này như: Coin360, CoinMarketCap, CoinGecko và OnChainFX.

Ở các tài sản mới, DEX thường có thanh khoản cao hơn CEX. Ngoài ra, dựa vào một số đặc tính chuyên biệt, nên vài loại tài sản sẽ có thanh khoản rất cao ở một số DEX đặc trưng. Ví dụ, nếu muốn đổi Stablecoin này sang Stablecoin khác ở số lượng lớn, có thể sử dụng Curve, vì Curve được thiết kể để tạo ra tính thanh khoản rất lớn cho Stablecoin.

Loại tài sản giao dịch

Dựa vào tài sản anh em muốn giao dịch là gì mà anh em có thể lên CoinGecko hoặc Coinmarketcap để lựa chọn sàn giao dịch hỗ trợ.

Như đã nói ở trên, nếu tài sản khá mới và có cả ở CEX và DEX, cá nhân mình nghĩ anh em nên chọn DEX bởi tính thanh khoản cao, giá sẽ không dao động quá lớn so với giá lý thuyết.

Trải nghiệm người dùng

Trải nghiệm người dùng liên quan rất nhiều đến giao diện, cách sắp xếp các tính năng.

Để chọn được sàn có trải nghiệm thân thiện, cách tốt nhất là tự mình tham gia giao dịch thử, hoặc xem review từ cộng đồng. Các sàn phổ biến như Binance, Huobi, Uniswap, Sushiswap,… thường cho người dùng trải nghiệm rất tốt.

Các sàn giao dịch tiền điện tử uy tín

Top sàn CEX uy tín

1. Binance

Sàn Binance là một sàn giao dịch top-tier trong Crypto hiện tại. Đứng đầu là CZ, người đang có tầm ảnh hưởng khá lớn nên việc uy tín gần như khỏi phải bàn cãi. Ngoài ra, Binance cũng là sàn có rất nhiều tài sản được phép giao dịch với volume khá cao, nên việc lệch giá khi giao dịch số lượng lớn cũng không nhiều.

Do tính chất trên, nên việc được list trên Binance đòi hỏi một số tiêu chí khá cao, nên cũng có thể coi như một thành công nhất định.

Bên cạnh giao dịch spot, Binance còn hỗ trợ người dùng giao dịch phái sinh có đòn bẫy. Ngoài ra, trong tháng 6/2021, Binance cũng bắt đầu hỗ trợ mua bán NFT, từ đó trở thành sàn CEX đầu tiên hỗ trợ NFT market.

2. Huobi

Huobi là một trong những sàn giao dịch hàng đầu Trung quốc, có khối lượng giao dịch cũng nằm trong top 4. Huobi hiện đang có 3 tên miền, tương ứng với các quốc gia khác nhau:

• Huobi Global: Huobi.com
• Huobi Korea: Huobi.co.kr
• Huobi Japan: Huobi.co.jp

Với hơn 900 cặp tài sản đang được cho phép giao dịch, Huobi cũng là nơi được nhiều anh em trader lựa chọn khi muốn mua hoặc bán token.

3. Okex

Đứng trên Huobi một bật về khối lượng giao dịch là Okex, một sàn điện tử khác đến từ Trung Quốc.

Tương tự Binance, Houbi, Okex cũng có rất nhiều tính năng như trading spot, margin, farming,… Ngoài ra, Okex cũng là một trong những sàn hiếm hoi hỗ trợ đấu giá Parachain trên Kusama.

Trên đây là top những sàn CEX anh em có thể tham khảo nếu muốn giao dịch. Vậy DEX thì sao?

Top sàn DEX uy tín

1. Uniswap

Uniswap là một trong những sàn DEX xuất hiện đầu tên trong Crypto. Độ uy tín của của sàn được thể hiện thông qua việc được rất nhiều dự án học tập và fork ra các sàn DEX khác. Ngoài ra, Volume giao dịch và thanh khoản lớn cũng là thế mạnh của Uniswap.

Uniswap hiện có 3 phiên bản, trong đó, được sử dụng nhiều nhất là Uniswap V2. Với việc ra mắt Uniswap V3, Uniswap hỗ trợ người dùng có thể tối đa hiệu suất sử dụng vốn bằng cách tập trung thanh khoản.

2. Sushiswap

Ban đầu, Sushiswap cũng chỉ là một trong hàng chục dự án fork ra từ Uniswap. Cũng tương tự những dự án sao chép, SUSHI đã trải qua một thời kì tồi tệ bởi người dùng farm ra dễ dàng và bán tháo.

Đó là giai đoạn cuối năm 2020, đầu năm 2021. Nhưng hiện tại, Sushiswap đã thật sự trở thành thế lực lớn, có thể sánh ngang với Uniswap, nếu không muốn nói là đôi lúc đã vượt trội hơn về một vài khía cạnh.

Hiện tại, Sushiswap có khá nhiều sản phẩm ngoài giao dịch thông thường, như nền tảng IDO, Lending, Borrowing,…

Nên mua bán Bitcoin & tiền điện tử trên sàn CEX hay DEX?

Mua bán Bitcoin

Bitcoin hiện tại chưa có sàn DEX hỗ trợ, nên anh em có thể mua thông qua CEX.

Do Bitcoin là tài sản rất cơ bản trong Crypto, nên CEX nào cũng đều hỗ trợ anh em mua bán được. Nếu mua với số tiền rất lớn, có thể chọn những sàn top-tier như Binance để mua bán cho có thanh khoản.

Tìm hiểu thêm mọi thông tin chi tiết về Bitcoin và những hình thức đầu tư Bitcoin ngay!

Mua bán tiền điện tử

Nếu anh em là trader mới, lời khuyên của mình là anh em nên dùng CEX bởi giao diện quên thuộc, dễ sử dụng và có hỗ trợ tiếng việt ở một số sàn lớn như Binance.

Tuy nhiên, với nhược điểm là một số token mới không có thanh khoản, và nhiều khi cũng không thể giao dịch trên CEX, nên các trường hợp này thì phải dùng DEX.

Những DEX như Uniswap hay Sushiswap thường có thanh khoản những token mới tốt hơn, nên giao dịch sẽ không bị lệch giá nhiều. Và thậm chí, những token này không đủ phí list sàn CEX, nên người dùng chỉ có thể giao dịch thông qua DEX.

Tóm lại, không có sàn nào hơn sàn nào, mà tùy vào mục đích sử dụng của anh em muốn gì thì sẽ dựa vào các đặc điểm trên để chọn ra CEX hay DEX cho giao dịch được thuận tiện.

Tìm hiểu thêm về bản chất của Crypto và những hình thức đầu tư tiền điện tử ngay!

Lời kết

Như vậy mình đã cung cấp cho anh mọi thông tin cần thiết về sàn giao dịch tiền điện tử, đồng thời so sánh giữa các sàn khác nhau để cho anh em những cái nhìn tổng quan nhất.